Deveti maj je višestruko značajan datum. Devetog maja obilježavamo pobjedu nad fašizmom i nacizmom – pobjedu koja je označila završetak Drugog svjetskog rata u Evropi i najvećih ljudskih stradanja na ovom kontinentu. Devetog maja obilježavamo i početak stvaranja Evropske unije, kao široke porodice nacija i zemalja kojoj i naša zemlja teži.
Na današnji dan 1945. godine poražena je nacistička Njemačka, glavni nosilac zločinačke ideologije i prakse koju nazivamo fašizmom.
Fašizam je izumio čitavu industriju ubijanja i uništavanja nevinih ljudi, čija je jedina krivica bila to što su rođeni kao pripadnici neke druge narodnosti, vjere ili rase.
Nema sumnje, fašizam je najstrašnije zlo u cjelokupnoj povijesti čovječanstva. Važno je podsjetiti da je antifašizam vječno opredjeljenje ove zemlje u borbi za osnovne ljudske vrijednosti, sretniju i perspektivniju evropsku budućnost kojoj težimo.
Po okončanju Drugog svjetskog rata i teških stradanja, dok su ratne rane zarastale, tadašnji su politički faktori i autoriteti donijeli krupnu i sudbonosnu odluku. Odlučili su krenuti putem savezništva i zajedništva, putem izgradnje zbratimljene Europe, kao najbolje preventive protiv svih budućih sukoba.
Devetog maja 1950. godine, francuski ministar vanjskih poslova Robert Šuman prezentira čuvenu “Šumanovu deklaraciju”, kojom se nagovještava stvaranje Evrope kakvu danas poznajemo.
Obilježavajući Deveti maj, kao Dan Evrope, iskazujemo jasno opredjeljenje za prihvatanjem evropskog puta naše zemlje, šaljući svima poruku da smo proevropski orijentisano društvo i da podržavamo proces europskih integracija.
Međutim, mi u Gračanici nosimo nešto puno više od poruke.
Gračanica je odmah po završetku rata proglašena otvorenom općinom, a uskoro i bratimljena sa dva evropska grada – Fleury les Aubrais u Francuskoj i Formia u Italiji.
Želimo da naša zemlja nastavi baštiniti evropske vrijednosti: slobodu, jednakopravnost i demokratiju, kao i vrijednosti antifašizma.
Želja nam je da Evropske vrijednosti postanu sastavni dio bosanskohercegovačkog društva i da ideja antifašizma i borbe protiv svih vrsta diskriminacije bude trajna preokupacija svih aktera u društvenom životu.
Svim građanima Gračanice čestitamo 9. maj – Dan Evrope i Dan pobjede nad fašizmom i Dan zlatnih ljiljana.